30 faktów na 30-lecie samorządu

Czym właściwie jest samorząd, dlaczego gmina jest podstawową jednostką samorządu terytorialnego, jak zbudowana jest administracja samorządowa, gdzie załatwić poszczególne sprawy, czego mieszkańcy mogą oczekiwać od burmistrzów i radnych, a czego od starostów i marszałków? Z okazji 30. rocznicy pierwszych wolnych wyborów samorządowych przygotowaliśmy dla Państwa 30 faktów o samorządzie, które będziemy publikować przez najbliższe miesiące.

Wśród poruszanych tematów znajdą się m.in. poniższe informacje:

Geneza, historia znaczenie ustawy o samorządzie gminnym – decentralizacja, wolne wybory, dlaczego było to takie ważne.
Samorząd to mieszkańcy – to nie tylko burmistrz i rada miasta. Mogą kształtować swoje otoczenie – taka jest idea samorządności. Ustrój Polski zbudowany jest od dołu, to mieszkańcy są podstawą, a kolejne szczeble są pomocnicze.
Zadania gminy - wg ustawy o samorządzie gminnym oraz jak to wygląda w Józefowie. W kolejnych odsłonach zadania zostaną opisane szczegółowo.
Zadania burmistrza – obowiązki, kompetencje, dzień z życia burmistrza Józefowa.
Zadania rady miasta – jak wygląda Rada Miasta Józefowa.
Co robi powiat i województwo. I czym się różni marszałek od wojewody. Za co w Józefowie odpowiada powiat, a za co województwo. Które drogi są gminne, które powiatowe, a które wojewódzkie.
Budżet gminy – skąd się bierze, co się na niego składa, jak jest wydawany. Co to jest RIO i dlaczego tak ważne jest rozliczanie podatków na rzecz miasta.
Instytucje w Józefowie – Hydrosfera, MOK, biblioteki ICSiR, Piękne Miasto, MOPS, Przychodnia, szkoły – na jakiej zasadzie działają, komu są podległe, co ma wspólnego biblioteka z MKiDN oraz Biblioteką Narodową. Także spółki prywatne Poczta, PGE, gazownia, tory PKP – dlaczego burmistrz nie ma władztwa nad wyłączaniem prądu i działnością poczty.
Ochrona środowiska. Smog, uchwała antysmogowa, łosie, co zrobić ze znalezioną wiewiórką, czemu chodzą po mieście.
Odpady komunalne. Dlaczego nie można samemu podpisać umowy z firmą odpadową, dlaczego śmieci są drogie, ile gmina dopłaca i co można by za to zrealizować.
Transport. Ile dopłacany do SKM/KM/ZTM, jakie są plany rozwoju komunikacji w mieście.
Oświata – szkoły podstawowe i przedszkola są w zakresie gminy, a licea – powiatów. Czy miasto musiało utworzyć żłobki, ile dokłada do subwencji oświatowej, czym jest ta subwencja, czym mogą pochwalić się szkoły w Józefowiei. Jak funkcjonują placówki prywatne, a na jakiej podstawie publiczne prowadzone przez podmioty prywatne.
Opieka zdrowotna – co należy do obowiązków gminy, czym się różni przychodnia miejska od współpracującej z NFZ, co to są programy zdrowotne, czy są dla gmin obowiązkowe, co jest w Józefowie, a nie ma w innych miastach.
Bezpieczeństwo: czym jest straż miejska, jaki jest zakres jej obowiązków i kompetencji, czemu nie ma jej w innych miastach, pod kogo podlega policja, jak wygląda zarządzanie kryzysowe, jak działa OSP i czym się różni od PSP.
Kultura i sport, turystyka, zabytki - dlaczego tak trudno jest modernizować zabytki, co to znaczy "instytucja kultury", co ma biblioteka w Józefowie do Biblioteki Narodowej, a MOK do MKDN.
Gospodarka nieruchomościami. Dlaczego miasto sprzedaje działki, z czego wynika ich cena, co z użytkowaniem wieczystym, co oznacza "nieuregulowany teren", a także budownictwo miejskie – TBS i lokale komunalne: stawki, zasady, idea.
Wodociągi i kanalizacja - procent miasta pokryty siecią, koszt budowy 1m2, podłączenia do sieci, geneza oczyszczalni, chronologia budowania sieci wod-kan w mieście.
Drogi. Które to gminne a które powiatowe, ile kosztuje budowa 1m2 a ile później utrzymanie, chronologia budowania, gdzie zgłaszać problemy z ul. Dobrą, a gdzie – z Graniczną i Nadwiślańską.
Utrzymanie porządku. Ile to kosztuje, jaki jest koszt naprawienia wiaty, opróżniania koszów na śmieci, usunięcia graffiti i utrzymanie zieleni i kim są supermeni z Pięknego Miasta.
Pomoc społeczna i wsparcie rodziny – jak działa MOPS, jakie są zasiłki, dlaczego 500plus przychodzi z konta miasta, becikowe józefowskie, inne formy wsparcia z miasta, statystki nt. korzystania z zasiłków, koszt utrzymania domów komunalnych.
Społeczeństwo – organizacje w Józefowie, wsparcie zadań przez organizacje pożytku publicznego, prace nad budżetem obywatelskim – dlaczego niektóre miasta muszą go ustalić, oddolne inicjatyw społeczne.
Działalność gospodarcza. Statystyki, wpływy z CIT, jak i gdzie założyć firmę.
Ład przestrzenny – czym się różni MPZG od WZ, które z etapów procesu budowania i remontu domu są w zakresie Urzędu Miasta, a które załatwia się gdzie indziej, dlaczego miasto nie zablokowało powstania supermarketu czy resturacji.
Ewidencja ludności i USC – statystki, gdzie i jak wyrobić dowód a gdzie paszport, jak wziąć ślub i kto go udzieli.
Zadania zlecone – dlaczego miasto musi udostępnić spis wyborców (w dotychczasowych przypadkach).
Jak działa Urząd Miasta, czym zajmują się urzędnicy kiedy nie przyjmują mieszkańców, ile jest referatów i czym się zajmują i dlaczego tak fajnie mieć Profil Zaufany.
Procedury administracyjne – czym jest KPA, co się z nim wiąże, dlaczego załatwianie niektórych spraw trwa dłużej, a niektóre decyzje są takie, a nie inne.
Inwestycje – jak są finansowane, co zrobiono w mieście przez 30 lat, jak się zmieniało miasto, jakie były problemy, dlaczego realizacja niektórych projektów się przedłużała, jak wygląda proces inwestycyjny.
Komunikacja z mieszkańcami – co to jest BIP, o jakie informacje może wystąpić mieszkaniec, czy można wejść na posiedzenie komisji i Rady Miasta, jak porozmawiać osobiście z burmistrzem, jak miasto komunikuje się z mieszkańcami.
Wyzwania współczesnych miast – z czym musi sobie radzić miasto, największe wyzwania w ostatnim czasie (śmieci, podwyżki dla nauczycieli, koronawirus, spadek dochodów na skutek niższych podatków i kryzysu koronawirusowego).

Masz propozycje tematów, które powinny zostać podjęte w ramach cyklu? Nie jesteś pewien jaki jest zakres działania miasta, jak i gdzie załatwiać poszczególne sprawy, jakie są kompetencje poszczcególnych organów, jak funkcjonują instytucje miejskie? Chcesz poszerzyć swoją wiedzę na temat samorządu terytorialnego? Napisz do: k.olesinska@jozefow.pl. W kolejnych artykułach postaramy się rozwiać Twoje wątpliwości i przekazać poszukiwane informacje.